Geschreven door G.J. Ariaans

Als K.A.M.-coördinator ben je motivator van het K.A.M.-beleid. K.A.M. staat voor Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden en Milieu. Je bent de motor die het het bewustzijn van en de verantwoordelijkheid over deze onderwerpen aanwakkert in de organisatie. Intern breng je veiligheid zoveel als nodig is onder de aandacht, extern laat je aan controlerende organen zien dat je daadwerkelijk veilig werkt. Je kijkt ook naar het K.A.M.-beleid zelf, wat daarin beter kan zodat de kwaliteitsstandaarden steeds hoger komen te liggen. Als dat het geval is, dan bespreek ik het met de betrokken medewerkers, zodat zij zelf ook hun motivatie in kunnen brengen en we het beleid met elkaar verbeteren. Verder controleer ik of het beleid wordt nageleefd om de veiligheid te borgen.

Wat doet een K.A.M.- coördinator?

Ik voer verschillende soorten kwaliteitscontroles uit. Deze controles bestaan uit keuringen en werkplekinspecties, vaak een combinatie van de twee. Controles vinden meestal plaats op de locatie van een project. Als ik daar aankom, ga ik alvast even rondkijken voordat ik iemand spreek. Van een afstand kijk ik hoe de monteurs handelen, want als je binnenkomt, worden mensen toch extra alert. Dan meld ik me bij een leidinggevende; dit kan een uitvoerder of monteur zijn. Ik maak daarna nog even een praatje met de monteur, en ga dan willekeurig gereedschap en documenten bekijken. Als er vragen zijn, dan neem ik de tijd om die te beantwoorden. Tijdens het gesprek probeer ik te achterhalen of alles duidelijk is. De werknemers zijn mijn ‘voelsprieten’, zij maken alles dagelijks mee. Daarom luister ik graag naar wat zij mij te vertellen hebben. Na het gesprek laat ik de monteur zijn werk doen, en is het mijn taak vooral te observeren. Als iets niet correct is, is het belangrijk om juist opbouwend te zijn en niet iemand af te kraken. Het doel is veilig werken en veilig blijven werken. 

Het belangrijkste vind ik dat mensen zich realiseren dat dingen veilig moeten gebeuren. De werknemers dragen zelf het K.A.M.-beleid in de organisatie. Alles valt en staat met de bereidwilligheid van de mensen. Daarom ben ik bezig om draagvlak te creëren, in het belang van henzelf en iedereen om hen heen. Ik probeer dat met argumenten, informatie en voorbeelden. Op een gegeven moment moet het een automatisme worden, zodat men zonder na te denken al een veilige situatie creëert.

Ik zorg er niet alleen voor, dat doen wij met z’n allen. Het kan altijd beter en we streven ook altijd naar beter. Op een gegeven moment heb je een niveau bereikt dat je vast wilt houden. Dan ben ik vooral continue bezig zodat het niet versloft en niet terugzakt. Het feit dat je ermee bezig bent, zichtbaar, heeft al een preventief effect. Ik vind het belangrijk om mensen te betrekken bij het beleid, te laten zien dat het in hun belang is. Daarbij is het belangrijk ook open te staan voor argumenten. Zo zat laatst iemands helm niet lekker. Toen zijn we samen onderzoek gaan doen naar iets beters. Ik voelde daardoor toch ook meer bereidwilligheid bij de betreffende persoon doordat diegene zelf betrokken wordt bij het nadenken over veiligheid. Als je mensen erbij betrekt, creëer je automatisch meer draagvlak.

De belangrijkste dingen die ik kan doen om de veiligheid te bewaken, zijn de inspecties en het informeren van de mensen. Ik ben vaak bezig met herhalen, herhalen, herhalen. Soms denken mijn collega’s misschien wel: daar komt hij weer. Maar het doel is dat mensen bewust bezig zijn met veiligheid. Dat is de kracht om de kwaliteitscultuur in stand te houden. Veiligheid gaat verder dan alleen het werk tussen acht en vijf uur. Ook in de privésferen hoop ik dat mijn collega’s altijd veiligheid nastreven. Het draait dus echt om het creëren van bewustzijn.

De controles zetten iedereen vaak op scherp. Dat zijn de momenten dat de gesprekken over veiligheid nog meer dan anders boven tafel komen. Daarnaast hebben de leidinggevenden ook een belangrijke rol. Zij hebben toch een andere blik op dingen en zien meer van de projecten en werksituaties. Zij wijzen de monteurs ook op de veiligheidsvoorschriften mocht dit nodig zijn. Verder verstrek ik toolboxmeetings, zowel fysiek op locatie als digitaal, om de kennis op te frissen en actueel te houden. Maar de ervaring leert dat veel mensen het beleid goed in hun hoofd hebben en zich hier aan houden. 

Ik zie dat stagiaires, vaak 16- of 17-jarigen, vanuit school veel meer meekrijgen van veiligheid. Vaak hebben zij hun VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers) al of zijn ze hier mee bezig. Ze zijn zich erg bewust van het feit dat hun werkplek veilig moet zijn en dat zij daar zelf ook verantwoordelijk voor zijn. Dan komen ze bij ons binnen en dan is het al logisch voor hen dat het de werksituatie veilig moet zijn. Ik zie steeds meer jongeren die hier al vrij vroeg van doordrongen zijn, een mooie ontwikkeling om te zien.